چشم به راه خانه تکانی فرهنگی

نویسنده: روح الله زرین/ قروه ـ خبرنگار

قروه یکی از شهرهای استان است که هنرمندانش در زمینه شعر و ادبیات بسیارفعال هستند. وجود چهره‌های ادبی در قروه نشان دهنده این ظرفیت است. این افراد ترویج شعر و ادبیات فاخر کردی و فارسی را هدف خود قرار داده اند، به طوری که همواره تلاش این چهره‌ها علاوه بر معرفی آثار نویسندگان و شاعران در سده‌های مختلف تاریخی، خلق آثار نوشتاری با مضامین و محتوای امروزی است تا بتوانند هر آنچه نیاز یک مخاطب محسوب می‌شود با ذوق و قریحه در آثار نظم و نثر خود به رشته تحریر در بیاورند. یکی از این افراد میکائیل فلاحی«خیال کردستانی» دبیر بازنشسته آموزش و پرورش است که توانسته علاوه بر شغل خود، در زمینه شعر و ادبیات کردی و فارسی آثاری را منتشر کند که با استقبال مخاطبان نیز همراه است.
با توجه به این‌که چند دهه است درمناطق مختلف قروه معلم بودید، علاقه به سرودن شعر در شما از چه زمانی آغاز شد؟

از همان دوران کودکی به خط خوش مشهور بودم و این مهم از من یک چهره ممتاز در مدرسه ساخته بود که سبب شد به نوشتن به‌عنوان یک هنر خاص روی بیاورم. همچنین سرودن شعر در اوایل نوجوانی در ذهنم شکل گرفت و اشعار و دل نوشته‌هایم مورد استقبال مخاطبان بود، چرا که در نشریات محلی به چاپ می‌رسید، ولی به صورت جدی از سال ۱۳۷۴شروع به سرودن شعر با زبان کردی و فارسی کردم. همچنین یک سال بعد اشعارم را در قالب غزل، دوبیتی و اشعار کردی در هفته‌نامه و ماهنامه‌های مختلف استان وچندین نشریه دیگر به چاپ رساندم. این روند هرروز مرا تشویق می‌کرد که از احساسات و عواطف خود در زمینه سرودن شعر بیشتر و منسجم‌تر استفاده کنم. همچنین تخلص ادبی «خیال کردستانی» را برای خودم انتخاب کردم.
ازکتاب هایتان بگویید.

شعر کودک به زبان کردی هورامی

محمد عبدالملکی شاعر و نویسنده قروه ای در گفتگو با خبرنگار سراب خبر  گفت: این مجموعه با عنوان" خاسی هه ر که راسیا، جواو خاسیش خاسیا " شامل اشعار کردی به زبان هورامی می باشد که به زودی در چاپ نخست در سراسر استان کردستان منتشر خواهد شد.

وی افزود: پس از انتشار در سطح استان کردستان دیگر مناطق کشور را نیز در چاپ دوم و در چاپ های بعدی مد نظر قرار خواهیم داد تا این کتاب در سراسر کشور به عنوان کتاب شعر کودک به زبان هورامی منتشر گردد.

"80 هایکوی حوا" تالیف شاعر قروه ای

کتاب"80 هایکوی حوا" تالیف شاعر قروه ای خانم لیلا رضایی اولین کتاب دو زبانه ی (فارسی -کوردی) به چاپ رسید. این کتاب در دو بخش فارسی _کوردی و در 132صفحه به چاپ رسیده است که شامل 40 هایکو در زبان و ادبیات فارسی و40 هایکو در ادبیات کوردی می باشد که در اختیار مخاطبان و قشرکتابخوان قرار گرفته است. شایان یادآوری است که پیشتر از این شاعر کتاب"هایکو به زبان ساده " به چاپ رسیده است.

به هار له قه فه س

به هاریش نه تانست

دریای قه فه سه گان واز کاد

ته نیا مه له گان

له ته نگه وه ری قه فه سه گان

بی قه رار کرد

(عه سگه ر ئاهه نین)

(حه سه ن . م)

واکاوی اولین کتاب مصور تاریخ ادبیات کُردی

سرویس آذربایجان غربی- "کریم صوفی مولودی" متخلص به (تینووی مه هابادی) متولد 1339مهاباد، شاعر، نویسنده، عکاس و شاگرد استاد هێمن است. از این شاعر و نویسنده ی مهابادی تا کنون 3 کتاب شعرکلاسیک و نو به نام های( مومیاێکان، به فرینه خه یاڵ، وه رزی پێنجه م)، کتاب طنز در ادبیات کردی(مجموعه طنز به زبان کردی)، کتاب (تاریخ عکاسی در جهان، ایران و کردستان)، 2 کتاب مجموعه ی مقالات، کتاب شعر (طوارق)به زبان فارسی که بیان عقاید معنوی و آیینی شاعر می پردازد و چندین و چند مقاله به زبان های کردی و فارسی در مجلات معتبر دارد که در مجموع 11 کتاب به تالیف رسانده و تنها کتاب شعر وی به نامه (مومیاێکان) به چاپ رسیده و 3 کتاب دیگر نیز آماده ی چاپ دارد.

صوفی مولودی معتقد است؛ "در هر بخش از ادبیات کردی خلائی را احساس کنم در آن زمینه اقدام به کار خواهم کرد و به تحقیق و پژوهش می پردازم و تاکنون نیز اساس کتاب ها و مقالاتم نیز بر همین منوال بوده است".

وی نویسنده ی کتاب کردی " ژیننامه ی 600 شاعیر و نووسه ری کورد"( زندگینامه ی 600 شاعر و نویسنده ی کرد) است؛ کتابی تاریخ ادبیات کردی که برای اولین بار به شکل مصور در دست تالیف است.

خبرنگار کردپرس در گفت و گو با "کریم صوفی مولودی" ضرورت تالیف تاریخ ادبیات و محورهای کاری کتاب ایشان را بررسی کرده است.

تا کنون چند اثر در زمینه ی تاریخ ادبیات کردی نگاشته شده است؟

کتاب تاریخ ادبیات 7 جلدی دکتر "معروف خزنه دار" به شرح حال حدود 150 نفر از شاعران پرداخته است و حدود 10 سال قبل نگاشته شده است. کتاب با وجود پرداختن به زندگینامه ی تعداد زیادی از شاعران تکمیل نیست و از بسیاری از شاعران معاصر مناطق کردنشین در کتاب نامی برده نشده است. کتاب با توجه به تحقیقات گسترده ایی که در شرح حال شعرا به انجام رسانیده اما نیاز به تکمیل شدن دارد. در حقیقت تاریخ ادبیات باید به دور از منطقه گرایی نوشته شود البته این امر در کتاب تاریخ ادبیات دکتر خزنه دار مشاهده می شود و تنها به تکمیل شدن اطلاعات و به روز رسانی احتیاج دارد که این مسئله چیزی از ارزشهای کتاب نمی کاهد. "ملاعبدالکریم مدرس" نیز در کتاب خود( مێژووی ئه ده بی کوردی) از چندین اثر ادیبان نام برده و علاوه بر چاپ آثاری از آنها به تفسیر و شرح آن نیز پرداخته است. "علاالدین سجادی" نیز به همین طریق به ذکر نام شعرا و ادبا(شاعران کرد پارسی گو) پرداخته که این قسم کتب تاریخی می توانند در تاریخ ادبیات کردی سهم به سزایی داشته باشند.

از سویی دیگر "بابا مردوخ روحانی"(استاد شیوا) نیز به بیوگرافی، اتوبیوگرافی و بیبلوگرافی در مورد شعرا و ادبا پرداخته که انصافا کار زیادی روی آن انجام گرفته است. همچنین سایر کتاب هایی که به در این زمینه به چاپ رسیده اند، به طور کلی می توان گفت که در حوزه ی تاریخ ادبیات کردی یک دایره المعارف جامع وجود ندارد.