1
"گوچان"
رۊ وه رۊ دریای ماڵه‌گه‌‌د
خوه‌شم ئه‌تی
بوومه دار توییگ،
گاێس...
گاێس رووژی وا پیر ئه‌وی،
له چڵیگم گوچانی به‌تاشی.
2
"مه‌رگ"
له هه‌ر ئه‌وئان مناڵیما
فره چتیه‌ل فێربۊم.
له دار:
وسیانن له ژێر باران بێ‌تاو شاره‌گه‌م.
له جووه‌له:
ره‌وانه بۊیین وه ده‌س پر له گوڵ و نان.
له تاقه زه‌ڕینه:
عاشێق کردن دنیا وه خوی.
له خوه‌ر:
چوینه ناو ده‌رز دیواریه‌ل تاریک.
من
له هه‌ور فێر بۊم،
چوون له سه‌ر کێف بمرم
تا زه‌ۊی،
له گوڵ تیمکه بۊد، گجاری.
حه‌سه‌ن موحهمهدی
ئەمرمان موفتە لە لیمان دەرئەچێ
وەک مناڵی جاهڵیمان دەرئەچێ
ئەی درەوشان نازدارەی سوب زۊە
هەم لە شەو دا زۊ بو هەرمان دەرئەچێ
ئەی بلوورینەی بەهارەی سوب زۊە
رۊ بەرەو شەو وەک خەزانان دەرئەچێ
وەک زوڵاڵی کانیەگانی کێفەگان
تێ لە بەر چاوت دزیکان دەرئەچێ
ئیمە هاینە ناو کەژاوەی سوب و شەو
کارەوانی زندەگیمان دەرئەچێ
شایەر: شەفیعی کەدکەنی
هەڵگەڕانن: فەردین شەریف نیا
این شعر را شفیعی کدکنی بر وزن(فاعلاتن فاعلاتن فاعلن)سروده است که این حقیر نیز بر همان وزن به کردی تبدیل کردم.
ئەی: این
دزیکان: دزدکی
هەرمان: جاودانی. هەر: همیشە. مان: ماندن.
ده‌نکێ شقارته
ده‌نکێ شقارته‌ی داگرسیاو
چنگ له سه‌ر شان
تاریکایی بێشه‌ی ڕاو نا
که‌چی هه‌ر ئه‌و:
ده‌نکه شقارته‌یه‌ش
گه‌ڕایه‌وه:
بێشه‌ی سووتان.
چکوڵ گوورد
چکوڵ گووردی داگرسکیا
چنگ له بان شان
تاریکی بێشه‌گه‌ی ڕاو نیا
وه‌لی هه‌ر ئه‌و:
چکوڵ گوورده‌یش
گریاوه:
بێشه‌گه‌ی سوزان
وه‌رگێڕ(موته‌رجم) :گه‌ڕووسی
ئەگەر ئۊیا کە دەنگ بۊنین
چە گوڵەیلیگ... چە گوڵەیلیگ!
لە ناو باخی دەنگی تۆ
وە هەر ئاواز ئۊیا بچنیاین...
ئەگەر ئۊیا که دەنگ بۊنین...هەڵگەڕانن: فەردین شەریف نیا
95/4/5 قوروه
ئاخرین بەڵگێ ئۆغرنامەی باران
ئەیەسە
کە زەۊ چڵکینە
1
بێه رووشنایێ
ئه‌نا تاریکێ
تویش له‌مس ئه‌کا .
2
هه‌ن که‌سیه‌لێ
چما هاتنه‌سه دنیا
تا یه‌ی‌سه‌ره
چڵمه‌گه‌یان هه‌ڵکیشن
هه‌ریش بیژن: سه‌رده کوچکد نه‌کوڵێد!
هه‌وا سه‌رده کوچکد نه‌کوڵێد !
کوچکد... !؟
خاس ده‌ێ بیژه خود مه‌گه‌ر
بۆ ئاگر رووشن کردن چه کردیده
وا یه‌ی‌سه‌ره لێف
له بان ئه‌ێ یه‌که‌و ئه‌و یه‌که ئه‌کیشێ ...!؟
3
کاشکا
یه‌کێ باتا
جا ئان ڕۊین
نه‌ڕۊیاتا ...!
هه‌لگه‌رانه‌وه:حه‌سه‌ن موحهمهدی
دلم گیریاێه
دلم گیریاێه
ئه‌چمه ناو هیوان و کلکم
ئه‌کیشمه پووسه کیشێریاگه‌ی شه‌و
چراگان په‌یوه‌ن تاریکن
چراگان په‌یوه‌ن تاریکن
یه‌کێ من وه خوه‌ر
نا ناسنێ
یه‌کێ من وه مێوانی مه‌لوچکه‌گان ناوا
پرواز له بیرد بۊد
مه‌لات مرده‌‌نیه
له‌تی له شیعری« تنها صداست که می‌ماند»
هه‌لگه‌رانه‌وه:حه‌سه‌ن
موحهمهدی
1
" گۆرانی سه‌وزی که‌نین"
وه‌هار هاتو کرده قاڵ : - بوچه خه‌وی زه‌وی گیان؟/ مه‌گه‌ر تو ناینو؟ / راکردگه زمسان!/ زه‌وی بایشکی دا / یه‌واش کرده جمه جوول / دو ده‌سه شه‌که‌ته‌گه‌ی / کرده درێژ بو ئاسمانگ / شنه هاته لایه‌وه / پر مشتی کرده که‌نین / زه‌وی کراسی تازه / کرده به‌ری وه ره‌نگ سه‌وز / دڵی بویه ئاوی ره‌نگ / چاوی سه‌وز و قه‌شه‌نگ / هاته خواره‌و شوڕه شوڕ/ گۆرانی سه‌وزی که‌نین .
2" تامی خوه‌شی کاڵه‌ک "
باران هه‌میسان / کردگه شوڕه شوڕ / ده‌نگ تکه‌گانی / کردگه کۆڵان پر / هه‌میسان له دێ / ره‌وان کردگه چه‌م / کۆڵه‌‌‌وه‌سی باوکم / ئه‌کا ئاویاری / که‌نین وه لێچ باخ / رێ پیا کردگه / باخ ئه‌وی پر گوڵ / کۆڵه‌‌گان خه‌ز ره‌نگ / ده‌س باوکم ئه‌گاد / تامی خوه‌شی کاڵه‌ک .
هه‌لگه‌رانه‌وه:حه‌سه‌ن موحهمهدی
1
یه‌ی شه‌و مانگه شه‌و / مانگ تێده ناو خه‌و / من ئه‌وا ته‌ک خوه‌ێ / کۆڵان وه کۆڵان / هه‌‌نگۊوره باخی / باخی هه‌لۊوچه / ده‌راو وه ده‌راو / بیاوان وه بیاوان / له پشت بیشه‌ڵان / په‌ری یگ ئه‌تێ / که‌م زاتو له‌رزان / پا ئه‌نێده ناو / ئاوی کانیه‌گه / ئه‌کاده شانگ / زڵفه خاوه‌گه‌ێ ...
2
یه‌ی شه‌و مانگه شه‌و / مانگ تێده ناو خه‌و / من ئه‌وا ته‌ک خوه‌ێ / تای ئه‌و ده‌راوه / له‌وره وا شه‌وار / تاک و ته‌نیا / تاقه دارێ بی / شاد و پر ئومید / ده‌سێ وه خنچکه / ئه‌کاده دریژ / با یه‌ی هه‌ساره / بتکێد وێنه‌ی / یه‌ێ تکه‌ێ باران / له جی میوه‌گه‌ێ / سه‌ری چڵه‌گه‌ێ / بۊده داره‌لۊوز
3
یه‌ی شه‌و مانگه شه‌و / مانگ تێده ناو خه‌و / من ئه‌وا ته‌ک خوه‌ێ / له ناوێ زێندان / وێنه‌ی شه‌مشه‌مه / ته‌ک خوه‌یا بو ده‌یشت، / ئه‌واده ئه‌وره / وا تاریکه شه‌و / تا ده‌م به‌یانی / شه‌هیده‌گان شار / وه‌ته‌ک چرای خۊین / بانگه واز ئه‌که‌ن / له‌ناوی شه‌قام / سه‌ر مه‌یدانه‌گان؛ /
« - مامه نه‌وبه‌دار!
پیاگی کینه‌واز !
مه‌سی یا وریا
خه‌وی نام خه‌وه‌ر؟ »
***
مه‌سیموو وریا / شه‌هیده‌گان شار! / خه‌ویموو خه‌وه‌ر / شه‌هیده‌گان شار ! / له‌وه‌ودۊیا یه‌ی شه‌و / مانگ ئه‌تێده ده‌یشت ،/ له‌سه‌ر ئه‌و کێفه / بان ده‌راوه‌گه / له سه‌ر ئه‌ی مه‌یدان / ئه‌ڕود وه که‌نین / یه شه‌و مانگ ئه‌تێد / یه شه‌و مانگ ئه‌تێد
هه‌لگه‌رانه‌وه:حه‌سه‌ن موحهمهدی
" شبانه"
1
یه شب مهتاب /ماه میاد تو خواب /منو می بره /کوچه
به کوچه /باغ انگوری /باغ آلوچه /دره به دره/ صحرا به صحرا/ اونجا که شبا /پشت
بیشه ها/ یه پری میاد /ترسون و لرزون /پاشو می ذاره / تو آب چشمه /شونه می کنه /موی
پریشون
2
یه شب مهتاب/ ماه میاد تو خواب/منو می بره /ته
اون دره /اونجا که شبا / یکه و تنها /تکدرخت بید /شاد و پر امید /می کنه به ناز/دستشو
دراز/که یه ستاره / بچیکه مث / یه چیکه بارون/ به جای میوه ش /نوک یه شاخه ش / بشه
آویزون…
3
یه شب مهتاب / ماه میاد تو خواب /منو می بره / از
توی زندون /مث شب پره /با خودش بیرون /می بره اونجا / که شب سیا / تا دم سحر/شهیدای
شهر/ با فانوس خون / جار می کشن/تو خیابونا / سر میدونا:
- عمو یادگار
مرد کینه دار
مستی یا هوشیار؟
خوابی یا بیدار؟
***
مستیم و هوشیار/ شهیدای شهر/خوابیم و بیدار /شهیدای
شهر/ آخرش یه شب/ماه میاد بیرون/از سر اون کوه /بالای دره / روی این میدون/ رد می
شه خندوون/ یه شب ماه میاد/ یه شب ماه میاد
برگردان شعری از داود سوران
پەنجەرەیگ بوو دییین تۆ
مێدادیگ بوو نووسین تۆ
میزێگ بوو بیر کردن تۆ
قایقی بوو گەیین وە تۆ
چەنی ئەگەینن من وە تۆ
ئی دارە بڕیانەیلە
وەرگێڕ:فەردین شەریف نیا
اگر باشی یه شاه شاد پرگنج /یه سرباز پیاده ی پر رنج/اگر بختت سیاه یا که سفیداست / به پایان می رسد بازی شطرنج.
ئه‌گه‌ر
شایگ به که‌ێف و ده‌وڵه‌مه‌ن بی/ ئه‌گه‌ر سه‌روازیکی کوێره‌وه‌ر بی/ ئه‌گه‌ر تاڵه‌ت
ڕه‌ش یا چه‌رمو بێ / بازی شه‌ترنج ڕووژی تواو ئه‌وێ.
هه‌ڵگه‌ڕانن:گه‌ڕووسی
خەت لە ناو بنەماڵەی ئیمە میراتی بۆ
ئەژدادمان لە دەور خەلاف خەت کێشاین
کەمەر باوک گەورەم لە ژێر باری خەتێ فەقر چەمیایەو
باوکم لە خەت تاران-تەورێز بۆ
کە تەک خەت ریشە چەکمەیە گەی
ئاشق خەت چاو دایکم بۆ
وەختی هاتینە شار
زڵزڵەیش وەک گاز
وەک تەلیفۆن
خەتی لە خوار و بان ماڵمان خست
وەختی ئاشق بۆم
دامڵە خەت شاعری
ئایسەیش چەن ساڵە
خەتات خەت نەستەعلیقم
تەرجمە یا وەرگێڕ: فەردین شەریف نیا
"وه تونی کوچک"
عه‌شق مرده‌گه وا گول قه‌شنگ نیه
یا گول قه‌شنگ نیه بو ئهوهیک عه‌شق مرده‌گه؟
جی کامی ته‌ک یه‌کا ئه‌وه‌ز بیوه
نازانم.
نازانم قه‌ناری مرده‌گه وا گورانی ...
یا
گورانی وا قه‌ناری ...
بو ئهوهیک گورانی ناخاده‌مه بیر قه‌ناری
وه ئه‌یه وا ئه‌ژنه‌فم نازانم
قه‌ناری ها ده‌یشت له گورانی، یا
گورانی ها ده‌یشت له قه‌ناری
وه‌لی ئه‌زانم
- یانی ئه‌ونیم وا ئه‌زانم
که ئیمه وه تونی کوچک
ئه‌چین بو کوچک بووین
...
"به سرعت سنگ"
عشق مرده که گل زیبا نیست/یا گل زیبا نیست که عشق مرده؟/جای کدام عوض شده با هم/ نمی دانم./ نمی دانم قناری مرده که آواز.../ یا / آواز که قناری .../ که آواز به یاد قناری نمی اندازدم/و این که می شنوم نمی دانم/ قناری بیرون از آواز است، یا / آواز بیرون از قناری/ اما می دانم/ - یعنی می بینم که می دانم/ که ما به سرعت سنگ/ به سمت سنگ شدن می رویم/... .
مه‌نووچر ئاته‌شی
هه‌لگه‌ران:حه‌سه‌ن موحهمهدی
"به‌هار"
مناڵه‌گان، به‌هار!
گوڵه‌گان واز بوینه،
به‌فره‌گان هه‌ڵسیانه
له بان سه‌وزه‌ڵان
له سه‌ر کێفه‌گان
مناڵه‌گان، به‌هار!
له‌بان داره‌گه
ئه‌خوه‌نی گوچکه به:
« پووسین بکه‌نه
که به‌رێد کوا. »
خه‌وه‌ره‌و بو، خه‌وه‌ر
مناڵه‌گان، به‌هار!
خه‌ریکن ئه‌رون
خه‌ریکن باڵ ئه‌ورن
مووز له لانه
باوک له ماڵه‌و
گشتی له شون کار،
مناڵه‌گان، به‌هار!
بچه ها ، بها ر !/ گل ها و ا شدند / برف ها پا شدند/ از رو سبزه ها/ از روی کوهسار/ بچه ها، بهار! / داره رو درخت/ می خونه به گوش:« پوستین را بکن/ قبا را بپوش.»/ بیدار شو، بیدار/ بچه ها، بها ر !/ دارند می روند/دارند می پرند/ زنبور از لونه/ بابا از خونه/ همه پی کار/ بچه ها، بهار!
هه‌ڵگه‌ڕانه‌وه وه کوردی ناوچه قوروه: حه‌سه‌ن موحهمهدی
چه شمه ک
شه و چاوی قه ڵه مه گه می کز کرد
قه ڵه می برده
لای ڕووشنایی چاوه کانت
ته مه شای کرد
چه شمه کیگی بوی نۊسی
وهختی قه ڵه مه گه م چه شمه کی
دا به ر چاویا
که لیمه ی خه فه ت و ژانی
گه وره تر کرد.
ته رجومه: که یوومه رس گه ڕووسی
ئیمڕٶ له ی شاره ئیمڕٶ
هه وره که نیشکیک
به ر له وه بوارێت
له ڕابانیکی سه وزه وه خوه ی خسته خوار
ئاخ ئاسمانیانیش لێ به ست
هه وره که نیشکیگه له بان ڕابان
چاویانه پێه وه ی:
وه ک گوڵی هێروی چه رمو هاته به رچاو
له خواره وه هه ڵپوڕسقیا
بیه په ڕه ی ناسک ناو ڕێه و ژێر پا.
به‌رگه‌ردان:که یوومه‌رس گه ڕووسی
چون سبوی تشنه...
از تهی سرشار، /جویبار لحظه ها جاریست./ چون سبوی تشنه کاندر خواب بیند آب، واندر آب بیند سنگ،/دوستان و دشمنان را می شناسم من./زندگی را دوست می دارم؛ مرگ را دشمن./ وای، امّا- با که باید گفت این؟- من دوستی دارم/ که به دشمن خواهم از او التجا بردن./ جویبار لحظه ها جاری.
ئه‌خه‌وان سالیس
هه‌لگه‌رانن:حه‌سه‌ن موحهمهدی
